Saturday, October 6, 2012

Apa yang telah berlaku kepada Kam Agong dalam bahasa Lun Bawang


Kuan kinanak-kinanak, pupu-pupu kuh Lun Bawang dan pupu-pupu kuh Lun Dayeh. Do anak-anak isut, anak adi, taman tinan dan melun te' remarar-remarar,do luk kerja bang bandar dan melun te' luk kerja bang kampung atau pun luk tudo tunge kampung. Kai dawa' ngeruma keluarga KAM AGONG pian ngecing sesut bala kuan tau amung-amung, luk amung-amung tau pengeh keli luk pengeh nangun nan tinan kai KAM AGONG bang tuda-tuda lak luh nepelaba.
Ngadan: KAM AGONG
Umur: 44 lak
Alamat: KPG LONG SEMADAO NASEB(B)
Kai pian mada dengan segala'-gala' neh rat nan ate tinan kai KAM AGONG ngeceh ku dat ileh dan sala doktor-doktor idih te'sala Hospital Daerah Lawas luk nemuer neneh kereb neh ine nenganak. Doktor-doktor inih beken neh doktor luk inan ileh deh ngedalan puer luk kudeng inih, ideh hanya doktor-doktor lemulun luk met biasa-biasa mo, KUDENG APEH IDEH MIEK NGEDALAN PUER LUK IDEH NA KELI ANUN KEKIPED NEH? Mepad ke' tau kudeng pung-pung luk mulun lun tana, idan-idan mo miek ruen ngekem atau ruen ngebpung dih ruen muer......pengeh idih na inan ulun.
18-2-2002
Aco sinih kira-kira bang pukul 9 malem,tinan kai tinated tunge Hospital Lawas ame nenganak anak atau kinanak kai luk ke 8. Luk perlu tau keli, tinan kai 7 kua pengeh nenganak. 6 kua bang kampung dan sekua Hospital Lawas iamo na inan anun-anun sabeng, sagan pana 3 kua ieh nenganak bang ruma sendiri, masih te' ieh mulun mecing neh nenganak bang lak 2002. Beken ke' ruma sakit luk melun inan tau merepet bang tuda-tuda lak inih? Melun do te' itau periubat sendiri.Tutum cerita ina dih, na inan surat inau taman kai tandatangan ngebenar tinan kai ruen muer. IDE NE' TANDATANGAN SURAT DIH? mula te' luk inan tau nginawa, pelaba mula dara tinan kai neremuat seruked ieh ruen muer iamo puer kudeng apeh luk inau doktor, kai na keli ngeceh kuh inan dueh macam puer luk inau doktor ngayud bang surat klinik. Inih ngegala doktor-doktor luk siren-siren tau, luk inan tau merepet beken neh inan ileh deh luk petap miek ngubat anid-anid luk met tau. Mepad kudeng luk pengeh nangun nan tinan kai KAM AGONG. Kudeng apeh ke' terawe tau kudeng peh luk kudeng inih mangun bang arang tetek ruma tau sendiri, miek ke' tau ungeng atau nima' mo inih mangun beruh nelun beken? Kira-kira bang pukul 4 pekak, baruh kinanak kai tinganak luk bire kai ngadan JEREMIAH JORDAN. Bang keadaan burur luk masih te' pelaba melaya, baruh inau nambah dara tinan kai tinated ine bang wad pekalai. Yapeh ke' terawe lemulun-lemulun luk inan ileh inih na nengasa tinan kai dengan sedo'-do' neh. Masih dengan niat luk pelaba laya idih te' tekanan dara luk pelaba beneh, kudeng apeh ke' ideh miek nated tinan kai bang wad pekalai sedangkan ieh mesti ruen deh ngejaga. Beken neh ideh na keli anun luk pengeh inau deh, mebece ke' ideh, pu'ung ke' itau....? Limeh(5) aco pengeh inih, tinan kai tingeruat rat bang ruma sakit dengan doktor idih te' nurse luk melun keli keadaan tinan kai kareb inih,melaya idih te' masi dara. Tinan kai nuli ine kampung LONG SEMADOH dengan te' derut luk na te' ame do dan batek luk mebara'. Idih bang 8-3-2002, Hashimah Basri (doktor luk ngedalan puer) ine dai kampung. Idih Hashimah Basri neperisa tinan kai, mada keneh pengeh 12jam tinan kai na ine bubpa iamo na terawe Hashimah Basri pian ngedalan perisa luk tu-tu, na inan usaha pian ngubat tinan kai. Yapeh tanggungjawab neh sebagai doktor? Hashimah Basri ieh neh seburur doktor biasa luk na keli anun-anun ngedalan puer inih. Kudeng apeh ieh miek ngubat tinan kai? Semetu neh ieh mesti nguit tinan kai lemubed ame ruma sakit Lawas atau papu doktor pakar luk metu-metu inan ileh. Iamo na ieh nengalap anun-anun tindakkan,  ieh nenacan tinan kai kudeng idih mo dai kampung dengan et neh, dengan rapang neh ku kudeng apeh ke' ieh ngasa kinanak kai luk masih isut inih dengan burur neh luk bang keadaan met.
14-3-2002 tinan kai remuat dara, tinated ine ruma sakit Lawas. Ieh cuma inau ngasa atau ngita kurang 48jam. Pengeh idih inau ngecuk remuat dengan na inau nambah dara, na inau nguit papu doktor pakar idih na inau ngasa dengan semetu-metu neh.
17-3-2002 tinan kai masih te' tudo tunge Lawas dengan pupu kai. Tinan kai mada na ideh nenambah dara neh, masih met.
Seruked bicara, pupu kai inih ieh neh saksi mada batek tinan kai pelaba mebara. Semetu neh aming-amung saksi kareb inih mada batek tinan kai pelaba mebara.
18-3-2002 muned aco tinan kai nuli ine kampung Long Semadoh.
19-3-2002 sekua beruh tinan kai remuat dara luk pelaba ula. Inih kekiped ulun tinan kai, necan anak neh luk pelaba isut dan kai anak-anak neh luk masih te' semetu neh inan kai merepet miek ngasa nekai dengan teluh kinanak kai luk masih sekula bang Tingkatan 2, kelas 5 dan kelas 3. Terawe kai dawa ngeruma, puer luk pengeh inau dawa doktor inih cuma ku nutun-nutun ileh doktor bang bawang tau luk mado, yapeh tau na keli luk anun-anun mangun bang bawang beken luk pengeh mio inan kemajuan. Sebeken ineh, tau na inan ileh bang hal-hal luk kudeng inih ngeceh ku tau na sekula dan na inan lun mada netau, na inan lun pian nguned dalan tau.
Ide ke' luk ngasa, ngalak idih ngegkang nedeh ame sekula? Bang kareb inih, uih Agnes Padan(anak decur rayeh) dengan awan kuh nengalap tanggungjawab luk tican tinan kai, nenguit amung-amung kinanak idih taman kuh ine tudo dengan kai tunge Kuala Lumpur 31-12-2002. Dengan anak kuh dueh burur.
2003 kareb kinanak-kinanak kuh sekula Ting 4, Ting 1 dan Kelas 5, na inan tulong rat inan perintah mare bukuh teks kuan deh. Amuna-amung perlu ruen kuh dan awan kuh tanggung kudeng tambang kapal ame tunge, tambang bas ame sekula, melih kuyu sekula, kasut, usin ku belanja bang sekula dan mula keperluan-keperluan sekula, mayar yuran sekula. Amung inih kai tanggung sendiri. Mecing karen/letrik inau nangal ame ruma su inan kai ku na mebayar ku pelaba ula luk ruen mayar. Na seburur pana wakil perintah ne' telipon atau ine ngikak nekai, nier keadaan kai bang kareb kai metu-metu perlu ruen nulong.
Kudeng peh kai na nenguit kinanak-kinanak kai inih ine Kuala Lumpur, tau pengeh keli anun luk mangun kuan ulun  deh muci? Terawe deh mekacau, na keli anun luk ruen. Kudeng kinanak kai Jeremiah Jordan, mula luk met perlu iten kai ame klinik tuda-tuda kua bang semigu ngeceh ku mio bang batek.
Ku idih tau peruyung bang kareb inan hal-hal luk kudeng inih mangun bang arang tau, pale na te' inan luk mangun mepad kudang inih muci. Kudeng ara me' tau tinan idih anak-anak decur tau mepapu ku luk kudeng inih.
Hal inih pengeh inau kai ngelio inan tuda-tuda burur doktor dan lemulun luk inan ileh bang kekamen inih. Baruh te' kai nengeria hal inih. Kudeng peh tau ungeng, nima inih mangun ku terawe tau pinian Tuhan....mecing idan tau nima pupu tau ruen kudeng inih? Ide ame nulong netau? Tau cuma perlu tuped sendiri beken neh perintah ame nulong idih nier netau kareb tau mesusa. Ideh cuma ngalap kesempatan ku itau na ngalap anun-anun tindakkan. Luk pian kai pale tau ngukab mateh tau, tuped ngitun babpat tau luk pengeh tuda-tuda pulu lak tau na terima. Tau inan hak pebala, mada anun-anun luk inan tau na mawang niat. Ku idih kai ngenau Laman Web inih, mada sesut-sesut luk tau keli luk mangun arang tau, kudeng apeh asa idih sier neh perintah netau.
Kai merepet kudeng peh inan hal-hal luk inan tau na mawang niat luk pengeh nangun luk ne keli tau, dengan mawang niat kai pian nulong netau.

No comments:

Post a Comment